Actualitats
Primièras compareissenças parlamentàrias per la Lei d’Aran
S’es demandat als deputats que la lei reconesca la pertenença d’Aran a la nacion occitana
Dimarts e dimècres se debanèt la primièra session de compareissenças al Parlament de Catalonha, per preparar la Lei d’Aran. Dins aquelas doas jornadas, divèrses actors de la vida politica e sociala d’Aran e de l’encastre occitan an explicat als deputats lors vejaires per modificar la propòsta de tèxte, que se trabalha dempuèi mantunas annadas.Jornalet i es estat tanben convidat a far son expausat.
Los especialistas an explicat als deputats lor vejaire sus qualques aspèctes juridics de la proposicion de lei, an demandat s’Aran podiá aver sas federacions esportivas, s’es reclamat qualques còps que se mencione la pertenença d’Aran a la nacion occitana, que la societat participe a l’elaboracion de la lei, que se vòte en referendum, que lo Parlament de Catalonha se nomene Parlament de Catalonha e Aran, que se revise lo sistèma d’eleccion per las demarcacions nomenadas terçons… Tanben s’es parlat d’economia, d’entrepresas, d’environament, de politicas lingüisticas e de la figura aranesa del Proòm; lo mediator aranés entre las gents e lo govèrn, e d’un fum de tèmas mai.
La primièra lei d’Aran, actualament en vigor, s’aprovèt en 1990, en seguida de qualques ans de revendicacions aranesas per restablir las institucions del país, anulladas en 1834. Amb aquela lei, lo Conselh General d’Aran ven l’organisme maximal de govèrn al país occitan e es compausat per 13 conselhièrs generals dont un es lo Sindic d’Aran o cap del Govèrn. Aquel Govèrn a las competéncias en educacion, cultura, santat, servicis socials, torisme, ordenacion del territòri, environament, transpòrts e comunicacions. Per gerir tot aquò, lo Govèrn d’Aran a un finançament acordat amb la Generalitat de Catalonha.
La nòva lei se deu adaptar als tempses actuals e satisfar los besonhs del pòble aranés. Segon lo deputat aranés, e cònsol de Vielha, Àlex Mòga, la nòva lei “arreconeish eth dret e era realitat dera organizacion institucionau, politica e administrativa d’Aran e ne garentís es competéncies, es recorsi e era autonomia entà ordenar, governar e gerir es ahèrs publics e es interèssi generaus deth sòn territòri”.
Entre d'autras mesuras, aquela proposicion de lei fixa las competéncias del Conselh General d’Aran e crèa una comission bilaterala entre los govèrns d’Aran e de Catalonha. Al delà, la lei deu consolidar l’oficialitat de la lenga occitana dins tot lo Principat de Catalonha; deu establir lo budget destinat a finançar las institucions aranesas e que Catalonha aja un fons de cooperacion amb lo govèrn aranés; tanben deu garentir que la Val d’Aran “non pòt èster includida en cap de division territoriau ne administratiua que non sigue era madeisha”.
Los especialistas an explicat als deputats lor vejaire sus qualques aspèctes juridics de la proposicion de lei, an demandat s’Aran podiá aver sas federacions esportivas, s’es reclamat qualques còps que se mencione la pertenença d’Aran a la nacion occitana, que la societat participe a l’elaboracion de la lei, que se vòte en referendum, que lo Parlament de Catalonha se nomene Parlament de Catalonha e Aran, que se revise lo sistèma d’eleccion per las demarcacions nomenadas terçons… Tanben s’es parlat d’economia, d’entrepresas, d’environament, de politicas lingüisticas e de la figura aranesa del Proòm; lo mediator aranés entre las gents e lo govèrn, e d’un fum de tèmas mai.
La primièra lei d’Aran, actualament en vigor, s’aprovèt en 1990, en seguida de qualques ans de revendicacions aranesas per restablir las institucions del país, anulladas en 1834. Amb aquela lei, lo Conselh General d’Aran ven l’organisme maximal de govèrn al país occitan e es compausat per 13 conselhièrs generals dont un es lo Sindic d’Aran o cap del Govèrn. Aquel Govèrn a las competéncias en educacion, cultura, santat, servicis socials, torisme, ordenacion del territòri, environament, transpòrts e comunicacions. Per gerir tot aquò, lo Govèrn d’Aran a un finançament acordat amb la Generalitat de Catalonha.
La nòva lei se deu adaptar als tempses actuals e satisfar los besonhs del pòble aranés. Segon lo deputat aranés, e cònsol de Vielha, Àlex Mòga, la nòva lei “arreconeish eth dret e era realitat dera organizacion institucionau, politica e administrativa d’Aran e ne garentís es competéncies, es recorsi e era autonomia entà ordenar, governar e gerir es ahèrs publics e es interèssi generaus deth sòn territòri”.
Entre d'autras mesuras, aquela proposicion de lei fixa las competéncias del Conselh General d’Aran e crèa una comission bilaterala entre los govèrns d’Aran e de Catalonha. Al delà, la lei deu consolidar l’oficialitat de la lenga occitana dins tot lo Principat de Catalonha; deu establir lo budget destinat a finançar las institucions aranesas e que Catalonha aja un fons de cooperacion amb lo govèrn aranés; tanben deu garentir que la Val d’Aran “non pòt èster includida en cap de division territoriau ne administratiua que non sigue era madeisha”.
Articles relacionats
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari